اوتیسم
گفته می‌شود بسیاری از پسران اوتیسمی همزمان به اختلال کم‌توجهی ـ بیش‌فعالی (ADHD) نیز مبتلا هستند. این اختلالات علاوه بر این که روی فرآیند یادگیری کودک در مدرسه اثر مخرب می‌گذارند، هزینه‌های اقتصادی زیادی را نیز به خانواده و جامعه تحمیل می‌کنند. پیشگیری از این دو اختلالی که معمولا به‌اتفاق بروز می‌کنند، در درجه نخست به درک علل و عوامل افزاینده خطر ابتلا بستگی دارد.
مصرف فلزات سنگین، یکی از علل مرتبط با اوتیسم و اختلال کم‌توجهی ـ بیش‌فعالی است. فلزات سنگین از طریق مصرف غذاهای فرآوری‌شده‌ای که از محتویاتی با مقادیر مجاز سرب و جیوه غیرآلی تشکیل می‌شوند، به داخل بدن راه پیدا می‌کنند. اگر رژیم‌غذایی فرد حاوی مواد معدنی کافی برای پشتیبانی از فعالیت ژن‌های دخیل در متابولیسم و دفع فلزات سنگین نباشد، این فلزات در خون انباشته خواهند شد. نتایج مطالعات اخیر نشان می‌دهد افزایش غلظت سرب و جیوه در خون با تشدید ناتوانی‌های اجتماعی و شناختی در کودکان اوتیسمی در ارتباط است. براساس نتایج مطالعاتی که سال‌ها پیش با هدف کشف عوامل تغذیه‌ای افزاینده خطر انباشتگی سرب در خون کودکان انجام شد، پژوهشگران دریافتند بین میزان مصرف کلسیم و غلظت سرب در خون یک رابطه مستقل و معکوس وجود دارد. یعنی مشاهده شده غلظت سرب در خون کودکانی که غذاهای کم‌کلسیم مصرف می‌کنند، بیشتر است. این نتایج از آن نظر حائزاهمیت شمرده می‌شود که می‌دانیم افزایش غلظت سرب در خون از جمله علل بروز اختلال کم‌توجهی ـ بیش‌فعالی و تأخیر رشد در کودکان است.
اما چه ارتباطی میان افزایش غلظت جیوه در خون با ابتلای کودکان پسر به اوتیسم وجود دارد؟ مطالعات نشان داده است حضور جیوه در گلبول‌های قرمز خون بند ناف موجب سرکوب ژن پی‌اُ‌اِن۱ (PON1) در پسران خردسال می‌شود، اما چنین تأثیری در کودکان دختر مشاهده نشده است. در واقع جیوه غیرآلی موجود در رژیم غذایی مادر در سال‌های باروری منجر به افزایش غلظت این ماده در خون و سپس سرکوب ژن نام‌برده در کودک پسر می‌شود. سرکوب این ژن خاص در خون بند ناف نیز به معنی تضعیف عملکردهای شناختی در اوایل دوران کودکی پسران است. زنان با اصلاح رژیم غذایی در سنین باروری می‌توانند تا حدودی از این اثر مخرب بکاهند. بررسی‌ها نشان داده است در آرد سفید، روغن‌های گیاهی، شربت ذرت با فروکتوز بالا و برخی رنگ‌های خوراکی مقادیری جیوه غیرآلی وجود دارد. از برآیند مطالعات مختلف می‌توان دریافت رژیم‌غذایی ناسالم با افزایش احتمال غلظت سرب و جیوه غیرآلی در خون به افزایش شمار مبتلایان به اختلال کم‌توجهی ـ بیش‌فعالی و اوتیسم دامن می‌زند.
بدون دیدگاه