افزایش سطح تومور مارکر
سطح این تومور مارکر در موارد زیر نیز افزایش دارد:
۱- ۲/۰% افراد سالم دهنده خون
۲- ۱% زنان سالم
۳- در ۵% از اختلالات زنانگی خوش‌خیم همچون بیماری‌های التهابی لگن (PID)
۴- در ۱۶% زنانی که در سه ماهه اول حاملگی قرار دارند
۵- در ۲۵% از اختلالات غیر زنانگی مثل سرطان‌های دستگاه گوارش (پانکراس، کبد و…) و سرطان پستان
۶- درصد بالایی از بیماری‌های پیشرفته مثل آدنوکارسینومای سرویکس، اندومتریوم، لوله فالوپ و کارسینوم رحم
۷- درصد بالایی از Benign Endometriotic Adnexal Cysts،
۸- ۴۵% زنان مبتلاء به تومورهای تروفوبلاستیک
۹- ۴۰% زنان مبتلاء به سندرم غیر هوچکین
۱۰- عفونت و یا التهاب پرده پلور
۱۱- عفونت و یا التهاب پریتونئوم (مثل پانکراتیت، سروز نکروز شدید کبدی و…)
۱۲- نارسایی کلیه و لیومیوم رحم.
حساسیت این تست در غربالگری سرطان تخمدان درجه (grade) یک ۵۰% و سرطان تخمدان درجه دو ۶۰% است.
اما ویژگی آن را می‌توان با انجام همزمان اولتراسونوگرافی و یا انجام این تست به دفعات متوالی افزایش داد.
ارزش پیش‌آگهی مثبت (Positive Oredictive Value) این تست در بیمارانی که تحت عمل جراحی سرطان تخمدان قرار گرفته‌اند،
حدود ۱۰۰% است و این افزایش نشان‌دهنده وجود بافت توموری است.
ارزش پیش‌آگهی منفی (Negative Predictive Value) آن در این گروه از بیماران حدود ۵۶% است،
چرا که در ۴۴% موارد لاپاراتومی تشخیصی بافت توموری وجود داشته بدون آنکه سطح CA 125 افزایش یافته باشد.
وجود مقادیر بالای CA 125 بعد از درمان بیماری و طی دوره‌های شیمی‌درمانی نشان‌دهنده وجود کلون‌های پایداری از بافت‌های توموری (residual cancer) است.
افزایش سطح تومور مارکر
پیش‌آگهی بیمار مبتلاء به سرطان تخمدان بهتر است اگر:
– طی ۵ روز بعد از عمل جراحی غلظت CA 125 50% کاهش یابد.
– نسبت غلظت پس از عمل به پیش از عمل طی ۴ هفته به کمتر یا مساوی ۱/۰ برسد.
اگر این نسبت بیشتر از ۱/۰ و کمتر از ۵% باشد، نشان‌دهنده آن است که شیمی‌درمانی می‌تواند مفید واقع شود،
ولی به هر حال میزان عود بیماری زید است و اگر این نسبت بیشتر از ۸/۰ باشد نشان‌دهنده آن است،
که باید درمان جانبی مثل شیمی‌درمانی ترکیبی و یا رادیوتراپی مدنظر قرار گیرد.
در ۹۳% بیماران در هنگام برگشت بیماری سطح CA 125 افزایش یافته و این افزایش ۷-۲ ماه زودتر از آشکار شدن علائم سرطان صورت می‌گیرد.
کاربرد CA 125 در اندومتریوز: سطح سرمی CA 125 در اندومتریوزیس بسیار خفیف تا خفیف، نرمال است.
اما در اندومتریوزیس متوسط تا شدید سطح آن افزایش می‌یابد.
در افراد نرمال در فاز خارج از قاعدگی بدون داشتن اندومتریوزیس، سطح CA 125 حدود U/ml 8-2 است.
اما در افرادی که مبتلاء به اندومتریوزیس بسیار خفیف تا خفیف هستند، سطح CA 125 حدود U/ml 95-13 است.
افزایش سطح تومور مارکر
ویژگی این تست برای تشخیص اندومتریوزیس حدود ۸۰% و حساسیت آن حدود ۶۶% است.
اگر نسبت این تست در فاز menstrual به فاز follicular بیشتر از ۵/۱ باشد حساس‌ترین مارکر باری تشخیص اندومتریوزیس است.
CA 16-9 یک شاخصِ آنتی ژنتیک کربوهیدراتی است که بر روی یک موسین با وزن مولکولی بالا قرار می‌گیرد.
سطح نرمال آن کمتر از U/ml 37 است و اغلب در تومورهای موسینی تخمدان دیده می‌شود؛
ولی به‌طور قابل ملاحظه‌ای در تومورهای سروزی و سایر تومورهای غیرموسینی تخمدان نیز افزایش می‌یابد.
CA 19-9 تومور مارکر اصلی در کارسینوم‌های پانکراس، معده و کبدی – صفراوی است.
CA 19-9 به‌همراه CA 125 برای پی‌گیری بالینی در تومور تخمدان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در بیماری‌های خوش‌خیمِ کبدی مثل کلستاز و یا پانکراتیت نیز غلظت CA-19-9 افزایش می‌یابد اما به ندرت از U/ml 75 فراتر می‌رود.
مطالب بیشتر:
بدون دیدگاه