بهداشت و ایمنی آزمایشگاه

تعیین مسئول ایمنی و بهداشت

مسئول فنی موظف است در آزمایشگاه فرد مشخصی که آگاه به امورفنی باشد،
به عنوان مسئول ایمنی (Safety Officer)انتخاب و معرفی نموده و وظایف و حدود اختیارات او را مکتوب و ابلاغ نماید.
جایگاه مسئول ایمنی باید در نمودار سازمانی آزمایشگاه مشخص باشد.
مسئول کلیه امور مربوط به ایمنی اشاره شده در زیر، مسئول ایمنی آزمایشگاه می باشد.

مستندسازی

دستورالعمل های زیر باید مکتوب شود و بعنوان بخشی از مستندات الزامی آزمایشگاه ،
هر زمان قابل ارائه به بازرسین یا ممیزان باشد:
دستورالعمل حفاظت و ایمنی کارکنان و ایمنی درمحیط آزمایشگاه
دستورالعمل نحوه سترون سازی ، نحوه شستشوی لوازم شیشه ای و نظافت محیط و سطوح کار
دستورالعمل دفع پسماندها
ثبت، گزارش و پیگیری حوادث مخاطره آمیز نظیر فرورفتن سوزن، ریختن و پاشیدن موادشیمیایی،
موادآلوده و نگهداری سوابق مربوطه جهت سهولت ثبت این موارد می توان فرم های مخصوص طراحی نمود.

آموزش کارکنان

مسئولیت آموزش کارکنان در خصوص ملاحظات ایمنی و مفاد مندرج در دستورالعمل های مرتبط با حفاظت و ایمنی،
تحت نظارت مسئول فنی آزمایشگاه ، به عهده مسئول ایمنی وبهداشت می باشد.
ارزیابی اثربخش بودن آموزش ها و رعایت الزامات آموزش داده شده بر عهده مسئول ایمنی و بهداشت است.
سوابق مربوط به آموزش های انجام شده باید حفظ گردد.

ایمنی کارکنان

همه کارکنان آزمایشگاه در محیط انجام کار فنی باید روپوش سفید به تن داشته باشند.
باید وسایل حفاظت فردی اولیه مانند دستکش لاتکس، ماسک و وسایل کمکی جهت برداشت مایعات توسط پیپت،
در آزمایشگاه دردسترس بوده و مورد استفاده قرارگیرد.
سایر وسایل حفاظت فردی مانند عینک ایمنی، حفاظ صورت، گان و تجهیزاتی مانند دوش اضطراری و دستگاه چشم شوی
باید در آزمایشگاه وجود داشته و در موارد ضروری در دسترس کارکنان باشد.
کارکنان باید با روش صحیح شستشوی دست آشنا بوده وآن را بکار ببندند.
کارکنان مسئول شستشو در آزمایشگاه هنگام کار باید از دستکش ضخیم، پیش بند و ماسک استفاده نموده
و هنگام برس زدن لوله ها حتما از عینک ایمنی استفاده نمایند.

شستشو، سترون سازی و ضدعفونی کردن در آزمایشگاه

دستورالعمل مکتوب شده در این خصوص باید توسط مسئول ایمنی بهداشت به کارکنان مسئول شستشو
و نظافت آموزش داده شده و بر رعایت آن نظارت گردد.
مسئول ایمنی باید از انتخاب ماده ضدعفونی کننده مناسب و کیفیت مواد فوق
(ازطریق آزمایش در آزمایشگاه و یا خرید آن از تامین کنندگان مورد تایید) اطمینان حاصل نماید.
باید همیشه صابون مایع و مواد ضدعفونی کننده مناسب در آزمایشگاه موجود بوده و در دسترس کارکنان قرار گیرد.

دفع پسماند های آزمایشگاهی

توضیحات مربوطه در قسمت دستورالعمل دفع پسماند های آزمایشگاهی آورده شده است.

واکسیناسیون کارکنان

قبل ازشــروع به کار، باید ایمنی کارکنان دربرابرمیـکروارگانیسم هایی که احتمال مواجهه با آنها وجود دارد،
به ویژه درمورد هپاتیتB ، هپاتیتC و HIV ارزیابی شده و سوابق آن موجود باشد.
چنانچه سابقه مستند از انجام واکسیناسیون قبلی فرد برای هپاتیتB موجود نبود،
ابتدا آنتی بادی هپاتیتB اندازه گیری می شود، در صورت ایمن نبودن فرد،
واکسیناسیون انجام شده و ۳-۲ ماه بعد از انجام واکسیناسیون جهت حصول اطمینان از موثر بودن برنامه،
مجددا آنتی بادی هپاتیتB مورد ارزیابی قرار گیرد.
بررسی کارکنان از نظر مصونیت یا لزوم انجام واکسیناسیون در برابر میکروارگانیسم های خاص مولد
بیماری هایی مثل دیفتری، سرخک، سرخجه و… برای افرادی که در آزمایشگاه های تحقیقاتی مربوطه کار می کنند الزامی است.
باید درمکانهایی که با میـکروارگانیسمهای پرخطر مانند مایکوباکتـریوم توبرکولوزیس، بروسلا، قارچ ها و غیره کار می شود،
از هودهای ایمنی بیولوژیک کلاس II استفاده شود.

ایمنی محیط آزمایشگاه

ملاحظات مربوط به ایمنی محیط و فضای آزمایشگاه ( مندرج در اصول طراحی فضای آزمایشگاه ) باید بطور کامل رعایت گردد.