آشنایی با آزمایش پروتئین الکتروفورز در آزمایشگاه فارابی
یکی از آزمایش های پر کاربرد تشخیص طبی، آزمایش پروتئین الکتروفورز می باشد. این نوع آزمایش به منظور بررسی حضور یک پروتئین غیر نرمال در بدن و یا فقدان یک پروتئین طبیعی بدن و یا حتی افزایش و کاهش پروتئین ها که تحت شرایط و بیماری های مختلف اتفاق می افتد، کاربرد دارد. معمولاً الکتروفورز پروتئین به تنهایی برای تشخیص بیماری استفاده نمی شود. در عوض، همراه با دیگر آزمایشات می توان اطلاعات بیشتر برای تشخیص دقیق به دست آورد. الکتروفورز پروتئین های سرم روشی آسان و ارزان برای جداسازی و بررسی کمی پروتئین های سرم و ادرار می باشد که بر اساس بار خالص، اندازه و شکل آن ها انجام می شود. ارزیابی اجزای پروتئین های سرم برای تشخیص، بررسی و کنترل دوره بیماری مبتلایان به سرطان (لنفوم، میلوما)، بیماری های روده ای – کلیوی همراه با دفع پروتئین، اختلالات کبدی، اختلالات ایمنی، مونوکلونال گاماپاتی ها، میلوم متعدد، ماکروگلوبولینمی والدن اشتروم، سوء تغذیه و بیماری های مزمن استفاده می گردد.
به همین جهت در این مقاله قصد داریم آزمایش پروتئین الکتروفورز در آزمایشگاه فارابی را بررسی کنیم.
جهت مطالعه ۳ دقیقه ای محتوای پیش رو با ما همراه باشید.
در مورد آزمایش الکتروفورز پروتئین چه می دانید؟
همانطور که می دانید، پروتئین یکی از مهم ترین متابولیت های اولیه در بدن می باشد که هم نقش ساختمانی داشته و هم اینکه در فعالیت های شیمیایی نقش بسیار موثری دارد. آنزیم ها همگی پروتئینی هستند. در نتیجه اگر خللی در تولید این ترکیبات ایجاد شود، فعالیت های مبتنی بر آنزیم ها نیز دچار مشکل می شوند.
آزمایشات مختلفی به منظور سنجش تولید غیر طبیعی پروتئین ها انجام می شود که مهم ترین آن، آزمایش الکتروفورز پروتئین است.
البته زمانی متخصص از شما می خواهد این تست را انجام دهید که از نظر ظاهری نیز علائم تولید غیر طبیعی پروتئین در شما دیده شود. برای انجام این تست، از سرم خون، مایع مغزی و یا ادرار استفاده خواهد شد. البته در موارد بسیار خاص پزشک دستور می دهد آزمایش براساس مایع مغزی انجام گیرد.
این نوع آزمایش به طور معمول بر روی سرم (قسمت مایع خون)، نمونه ادرار یا در شرایط خاص مایعات مغزی (CSF) انجام می شود.
سرم با جمع آوری نمونه خون با وارد کردن یک سوزن در رگ به دست می آید. نمونه ادرار ممکن است به صورت نمونه تصادفی یا نمونه ادرار ۲۴ ساعته جمع آوری شود.
CSF توسط نمونه برداری نخاعی جمع آوری می شود. همچنین هیچ آمادگی قبلی برای انجام این آزمایش مورد نیاز نمی باشد، مگر اینکه پزشک معالج شما درخواست ویژه ای داشته باشد.
الکتروفورز پروتئین
یکی از بهترین روش ها برای درک بهتر تست SPEP بررسی هر کلمه به صورت جداگانه است:
خونابه
به قسمت مایع خون، خونابه (سرم) می گویند. اگر با چشم غیر مسلح به خون نگاه بی اندازیم، فقط یک ماده به نظر می رسد.
درحالی که خون از مولفه های مختلف تشکیل شده است. هردو گلبول خون (قرمز و سفید) و پلاکت ها جامد هستند.
با حذف این موارد، مایع باقی می ماند که خونابه نام دارد.
پروتئین
همانطور که می دانید، پروتئین ماده ای است که از مواد شیمیایی کوچک به نام اسید آمینه تشکیل شده است.
پروتئین وظایف متعددی بر عهده دارد:
- تشکیل ساختار بدن
- کمک به حمل مواد مغذی
- کمک به بدن برای مقابله با بیماری
افزایش یا کاهش پروتئین مشکل ساز خواهد بود.
در تست SPEP معمولا به پنج گروه پروتئین توجه می شود:
- آلبومین: این پروتئین مواد مورد نیاز را حمل می کند و در رشد و ترمیم بافت نقش دارد.
- آلفا-۱ گلوبولین: آلفا-۱ گلوبولین اصلی آلفا-۱ آنتی تریپسین نام دارد که توسط ریه و کبد تولید می شود و با بیماری التهابی افزایش می یابد.
- آلفا-۲ گلوبولین: این دسته از پروتئین وظایف زیادی در بدن برعهده دارد و با التهاب در ارتباط است.
- بتا گلوبولین: این پروتئین مواد را حمل می کند، از سیستم ایمنی حمایت می کند و در مولتیپل میلوما و وضعیت هایی نظیر کلسترول بالا و اترواسکلروز افزایش می یابد.
- گاما گلوبولین: این پروتئین وظیفه تقویت سیستم ایمنی را برعهده دارد و در مولتیپل میلوما و بعضی بیماری های خود ایمنی مانند رماتیسم مفاصل و لوپوس اریتماتوی سیستمیک افزایش می یابد.
کاربرد تست SPEP | آزمایش پروتئین الکتروفورز در آزمایشگاه فارابی
اگر دچار علائم وضعیتی هستید که روی پروتئین موجود در خون اثر می گذارد، پزشک تست SPEP تجویز می کند.
این علائم شامل موارد زیر است:
- کاهش وزن بی رویه
- درد استخوان یا شکستگی متناوب
- خستگی مفرط
- ضعف
- حالت تهوع
- یبوست
- استسقاء
- کمر درد
پیشنهاد ما به شما عزیزان
تست الکتروفورز پروتیئن به هیچ گونه آمادگی قبلی احتیاج ندارد. پرستار با استفاده از سوزن از شما خون می گیرد. بعضی از افراد هنگام ورود سوزن به پوست دچار احساس درد خفیف می شوند. ممکن است جای زخم بعد از انجام آزمایش کمی کبود شود.
معنای دقیق افزایش یا کاهش میزان پروتئین خون همیشه مشخص نیست. پزشک می‌تواند از نتیجه آزمایش برای تشخیص یا تصمیم‌گیری درمورد برنامه درمان استفاده کند. همچنین ممکن است پزشک آزمایشات بیشتری تجویز کند یا همین آزمایش در زمان دیگر تکرار شود. بدین ترتیب پزشک می تواند از میزان تاثیر دارو و روش درمان اطمینان حاصل کند.
یکی از بزرگترین و مجهزترین آزمایشگاه های پزشکی در شمال تهران آزمایشگاه فارابی می باشد.
این آزمایشگاه انواع آزمایشات پاتولوژی و تشخیص طبی از جمله آزمایش پروتئین الکتروفورز را انجام می دهد. همچنین در این آزمایشگاه بررسی های پاتولوژی نیز انجام می شود و نمونه هایی که از بافت بدن گرفته می شود به وسیله متخصص پاتولوژی دیده و خوانده می شود. علاوه بر آن دارای امکانات، تجهیزات مدرن و فضای آزمایشگاهی وسیع تری بوده و در این آزمایشگاه در هر بخش، افراد متخصص مشغول انجام تست های مختلف هستند.
آزمایشگاه طبی فارابی جزو اولین آزمایشگاه های ایران با هدف ارتقا سطح سلامت و بهداشت شهروندان محترم می باشد.
با تشکر از همراهی شما سروران گرامی
تحریریه آزمایشگاه فارابی
راه های ارتباطی با ما
آدرس آزمایشگاه
تهران خیابان شریعتی نبش ظفر
بدون دیدگاه