فاکتور رشد شبه انسولین-۱

هدف از انجام تست چیست؟

هدف از انجام این آزمایش عبارتست از:

  • کمک به تشخیص کمبود هورمون رشد
  • کمک به تشخیص افزایش بیش از حد هورمون رشد
  • ارزیابی عملکرد هیپوفیز
  • پایش اثربخشی درمان هورمون رشد

اکتور رشد شبه انسولین-۱ یاInsulin-like Growth Factor-1  (IGF-1) هورمونی است که به همراه هورمون رشد، موجب رشد طبیعی استخوان ها و بافت ها می گردد.

IGF-1 توسط کبد، عضلات اسکلتی و همچنین بسیاری از بافتهای دیگر در پاسخ به تحریک هورمون رشد تولید می شود. IGF-1 موجب القای بسیاری از عملکردهای هورمون رشد، تحریک رشد استخوان ها و سایر بافت ها، و همچنین سبب تولید توده بدون چربی بدن می شود. از آنجا که هورمون رشد در طول روز بصورت پالسی در خون رها می شود و مقدار آن در ساعات مختلف، متفاوت است، تفسیر نتیجه یک آزمایش هورمون رشد به تنهایی دشوار است. اندازه گیری IGF-1 می تواند کمبود و یا مقادیر اضافی هورمون رشد را نشان دهد، اما برخلاف هورمون رشد، مقدار آن در طول روز بدون نوسان است. در نتیجه این امر باعث می شود IGF-1 بعنوان یک آزمایش مفید، نشان دهنده مقدار متوسط هورمون رشد باشد. از این رو آزمایش IGF-1 معمولا برای ارزیابی کمبود و یا مقادیر اضافی هورمون رشد استفاده می شود.

میزان IGF-1 و هورمون رشد، بطور طبیعی در اوایل کودکی پایین است، به تدریج در دوران کودکی افزایش می یابد، در دوران بلوغ به بیشترین مقدار خود می رسد و سپس در بزرگسالی کاهش می یابد. کمبود هورمون رشد و IGF-1 ممکن است ناشی از اختلال عملکرد غده هیپوفیز با کاهش هورمونهای هیپوفیزی (کم کاری هیپوفیز) یا بعلت وجود تومور غده هیپوفیز (که هورمون رشد تولید نمی کند) باشد که به سلولهای هیپوفیزی تولید کننده هورمون آسیب می رساند. کمبود IGF-1 نیز بعلت عدم پاسخ دهی به هورمون رشد رخ می دهد. این عدم حساسیت به هورمون رشد، ممکن است اولیه (ژنتیکی) باشد و یا ثانویه در اثر سوء تغذیه، کم کاری تیروئید، کمبود هورمون های جنسی و بیماریهای مزمن باشد. کمبود IGF-1 در سالهای ابتدایی زندگی، معمولاً ناشی از کمبود هورمون رشد است که می تواند:

  • در کودکان: رشد کلی بدن بخصوص رشد استخوان ها را مهار نموده و به کوتاهی قد کمتر از حد طبیعی منجر شود.
  • در بزرگسالان: منجر به کاهش تراکم استخوان، کاهش حجم عضلات و تغییر میزان چربی شود.

مقادیر بیش از حد هورمون رشد و IGF-1 می تواند باعث رشد غیر طبیعی اسکلت و سایر علائم و نشانه های بارز دو بیماری نادر به نام های ژیگانتیسم و آکرومگالی شود. ژیگانتیسم در کودکان، باعث افزایش رشد طولی استخوان ها، قد بلند، دست ها و پاهای بزرگ می شود. آکرومگالی در بزرگسالان، باعث ضخیم شدن استخوان ها و بافت های نرم مانند بینی می شود. هر دو بیماری می تواند منجر به بزرگ شدن اعضای بدن مانند قلب شود و عوارض دیگری مانند دیابت نوع ۲، افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، فشار خون بالا، آرتروز و کاهش طول عمر را به همراه داشته باشد. شایعترین دلیل ترشح مقادیر زیاد هورمون رشد توسط هیپوفیز، تومور تولید کننده هورمون رشد غده هیپوفیز (معمولاً خوش خیم) است. این تومورها با عمل جراحی و/یا با دارو یا رادیوتراپی قابل درمان هستند. در بیشتر موارد، درمان این تومورها باعث می شود مقدار هورمون رشد و IGF-1 به محدوده طبیعی یا نزدیک به آن بازگردد.

 

این تست چه زمانی درخواست می‌شود؟

در موارد زیر به انجام این آزمایش نیاز است:

  • در کودکان با علائم و نشانه های رشد آهسته، قد کوتاه، و تاخیر در رشد
  • در افراد بزرگسال با تراکم استخوان پایین، کاهش قدرت عضلات و افزایش چربی که کمبود فاکتور رشد شبه انسولین-۱ و هورمون رشد را مطرح می کند
  • در کودکان یا بزرگسالان به ترتیب با علائم و نشانه های ژیگانتیسم (غول‌پیکری) یا آکرومگالی (رشد بیش از حد بدن) که تولید بیش از حد فاکتور رشد شبه انسولین-۱  و هورمون رشد را مطرح می کند
  • در طول دوره درمان و پس از اتمام آن در مبتلا به ناهنجاری های هورمون رشد
  • وجود شک بالینی به اختلال هیپوفیز
  • در بیماران دیابتی

کاهش IGF-1 در موارد زیر مشاهده می‌شود:

  • کمبود هورمون رشد
  • مقاومت به هورمون رشد
  • کوتولگی
  • هورمون رشد غیر فعال
  • سوء تغذیه
  • تاخیر در بلوغ
  • تومور هیپوفیز
  • کم کاری هیپوفیز
  • سیروز کبدی و سایر بیماری های کبدی
  • کم کاری تیروئید
  • دیابت

افزایش IGF-1 در موارد زیر مشاهده می‌شود:

  • آکروکگالی
  • ژیگانتیسم
  • پر کاری هیپوفیز
  • چاقی
  • بارداری
  • بلوغ زود رس
  • هپاتوم
  • تومور ویلمز
۴/۵ - (۱۵ امتیاز)

آزمایش

نوشته های مرتبط ...

امکان ارسال دیدگاه وجود ندارد!