سیاه زخم چیست؟
انسان بر حسب تصادف به بیماری سیاه زخم یا آنتراکس که یک بیماری باکتریایی ویژه گیاهخواران اهلی (مانند گوسفند، بز و گاو) است مبتلا می‌شود.
عامل بیماری باسیلوس آنتراسیس است.
سیاه زخم در میان کشاورزان کشورهای در حال توسعه مثل آفریقا و آمریکای مرکزی به صورت اندمیک وجود دارد.
عفونت در انسان تصادفی بوده و در اثر تماس با محصولات یا حیوانات آلوده است.
از باکتری سیاه‌زخم در جنگ‌افزارهای بیولوژیکی استفاده می شود.
اگر لاشه حیوان مبتلا به سیاه زخم، در گرمای تابستان و دمای حدود ۳۰ – ۲۸ درجه سانتیگراد،
به حال خود رها شود در عرض ۸۰ ساعت کلیه باسیل های سیاه زخم موجود در آن از بین خواهند رفت
ولی اگر در دمای ۱۰ – ۵ درجه سانتیگراد قرار گیرد فعالیت ارگانیسم های تجزیه کننده، متوقف میگردد
و اشکال رویشی باسیل سیاه زخم را تا ۴ – ۳ هفته بعد نیز میتوان در لاشه حیوان، یافت نمود.
جالب است بدانید…
هرگاه این باکتری ها از طریق تماس لاشه حیوان، با زمین اطراف، تماس پیداکنند و دمای محیط،
در حدود ۲۰ درجه سانتیگراد یا کمتر باشد به علت کند بودن سرعت اسپور سازی آنها قبل از اینکه اسپور سازی،
صورت گیرد ممکن است بوسیله سایر ارگانیسمهای موجود در خاک، مضمحل گردند ولی در صورت بالا بودن دمای محیط، به سرعت،
اسپور ها تشکیل میشوند و به بقای خود ادامه میدهند.
اسپورهای خشک باسیل سیاه زخم، به مدت چندین سال، زنده میمانند و در مزارع از فصلی به فصل دیگر زنده مانده
تا سالها بعد باعث ایجاد بیماری و مرگ در حیواناتی که در آن محیط به چرا می پردازند، میگردند.
باسیل سیاه زخم در دمای ۳۲ درجه سانتیگراد و بالاتر، سریعا به تولید اسپور می پردازد
در حالیکه در دمای کمتر از ۲۰ درجه سانتیگراد، سرعت اسپور سازی آن کند می باشد.
ضمنا اسپور سازی در هوای مرطوب نیز تسریع میگردد و در چنین شرایطی Germination نیز صورت میگیرد
و لذا در دلتای رودخانه های مناطق گرمسیری که در فصل تابستان، گرما و رطوبت زیادی وجود دارد Germination در باسیل ها حاصل می شود
و در مناطق معتدله که گرمای تابستان، چندان شدید نمی باشد نیز در محیط گرم و مرطوب چراگاه ها ژرمینیشن،
به وقوع می پیوندد ولی اشکال رویشی باسیلها در چنین مناطقی تحت تاثیر باکتری های موجود در خاک، از بین میروند.
عوامل موثر در ابتلا به بیماری
- مکانیزه نبودن کشاورزی و دامپروری
- عدم رعایت بهداشت کار، مخصوصا در کارخانه های نساجی
- تهیه و استفاده سنتی از موادی نظیر سفیداب
این بیماری احتمالا باعث مصونیت پایداری می شود.
بطوری که ابتلاء مجدد به معنی واقعی، دیده نشده است.
راه هاى انتقال سیاه زخم
- تماس مستقیم با حیوانات آلوده.
- تماس با پشم، مو، پوست، استخوان و سایر فراورده های آلوده.
- استنشاق افشانه های آلوده.
- خوردن گوشت و سایر مواد آلوده به باسیل شاربون .
- بوسیله حشرات، در اثر گزش و انتقال خون آلوده به سایر حیوانات و انسان.
- انتقال انسان به انسان از طریق نوعی برس تهیه شده از نخل.
- انتقال جنینی یا در حین زایمان
علائم بیماری
در نوع پوستی (رایج‌ترین فرم) شروع عفونت شبیه گزش حشرات با خارش و برآمدگی پوست همراه است.
اما طی یک تا دو روز به جراحات تاول گونه و سپس به زخم بدون درد با قطری در حدود ۱ تا ۳ سانتیمتر
و با مشخصه نکروز سیاه رنگ در مرکز زخم تبدیل می‌شود. بجا ماندن اثر بعد از بهبودی یا eschar شایع می‌باشد.
مرگ و میر پوستی، در صورت عدم درمان، حدود ۲۰ درصد است.
آنتراکس تنفسی ممکنست دارای علایمی شبیه آنفلوآنزا بوده و در موارد پیش رفته به صورت پنومونی هموراژیک تظاهر نماید که مرگ زا می‌باشد.
سیاه زخم گوارشی ۳ تا ۵ روز پس از مصرف گوشت یا غذای آلوده دیگر با دردهای شکمی،
تهوع، استفراغ، تب و اسهال آغاز می‌شود (مرگ و میر ۵۰٪).
ادم بدخیم: که زخم ابتدائی در آن ناپیدا بوده و ورم خیلی شدیدی در محل ورود باسیل ملاحظه می‌شود.
مننگوآنسفالیت سیاه زخمی: به دنبال عفونت با باکتری به ویژه ادم بدخیم پیش می‌آید.
علائم مننگوآنسفالیت (التهاب مننژ و مغز) دیده می‌شود. مایع نخاع چرکی و حاوی تعداد زیادی باسیل سیاه زخم می‌باشد.
در غیاب درمان خطر مرگ و میر بالاست.
بدون دیدگاه